BUGÜN GÜNLERDEN NE? Takvim sözcüğünün Türkçemizdeki karşılığı “Günbilgisi” dir fakat ne yazık ki zamanla ilgili kullandığımız sözcükleri anlayacağımız dilde kullanmaya özen göstermediğimiz için “Günbilğisi” sözünü kullananımız da yoktur anlamını bilenimiz de. Dilerim ki bundan sonraki kuşak bu konuda gerekli atılımı yapar da her konuda olduğu gibi bu konuda da anadilimizde sözcükler kullanma alanı bulur. Daha önceden, kullandığımız ay adlarıyla ilgili bir şeyler yazmıştım ve o yazıyı yazarken gün adlarının da nereden geldiğini ortaya koymazsak bu konunun eksik kalacağını biliyordum. O nedenle bu yazıda da gün adlarımız nerden geliyor elimizden geldiğince bilgimizin yettiğince bir şeyler yapmaya çalışmak yararlı olur sanıyorum. Hemen hemen bütün toplumlarda gün ve ay adları birinci, ikinci, üçüncü gibi sözcüklerle adlandırılmıştır ve büyük olasılıkla da bizde de öyledir. Fakat zamanla çeşitli etkilenmeler kültürümüzde de etkisini göstermiş ve kullana geldiğimiz, alışa geldiğimiz çoğu şeyi bırakıp yerine bizim olmayanları kullandığımız gibi gün adları konusunda da aynı yolu ne yazık ki izlemişiz. Peki nedir gün adlarımızın anlamı ve nerden gelmiş, yerleşmiştir dilimize? İsterseniz buna birinci gün olan Pazar’dan başlayalım; Farsça bâ yiyecek zar ise yer anlamına gelmektedir ve bâzar sözcüğü haftanın belli bir günü yiyecek satılan yer anlamında kullanılmış ve dilimizde pazara dönüşmüştür. Bilindiği gibi bir sonraki zaman anlamına kullandığımız sözcük “erte” sözcüğüdür ve pazara eklenerek bir sonraki günü adlandırmamıza neden olmuştur ve pazardan sonraki güne de Pazartesi demişiz. Salı sözcüğü ise dilimize geçişi en şaşırtıcı olanıdır çünkü bu sözcük Kâmûs-ı Türkî’ye göre eski topluluklarca savaş tanrısı Merih’e mensup olan anlamında kullanılmaktadır ki dilimize nasıl geçmiş belirleyemedim. Çarşamba sözcüğü farsça dördüncü gün anlamına gelen çaharşenbe’den, Perşembe sözcüğü ise beşinci gün demek olan pençşeşenbe’den gelmektedir. Cuma sözcüğünün Arapça toplanma anlamındaki cum’a’dan geldiğini sanırım çoğumuz bilmesekte tahmin ederiz. Biraz önceki açıklamadan Cumartesi sözcüğünün anlamı kendiliğinden çıkmaktadır. İşte günlerimize verdiğimiz adların anlamları da böyle diyerek kaygıdan ve tasadan uzak nice günler ve haftalar geçirmemiz dileğiyle okuyan herkese saygılar sunarım. Galip COŞKUN Yazar: GALİP COŞKUN Tarih: 28.06.2010 09:14:20

Galip Coşkun
Okunma Sayısı: 1792

Yorum Ekle

YAZARIN DİĞER YAZILARI